ถ้าวันนี้เราลอง search ความหมายของคำว่า Tax haven ใน Wikipedia ก็จะเจอคำอธิบายว่า A tax haven is a country or territory where certain taxes are levied at a low rate or not at all.
จากข้อมูลของ U.S. National Bureau of Economic Research ประเมินว่า มี 15% ของประเทศในโลกนี้ เป็นประเทศที่ให้สิทธิประโยชน์ทางภาษี ที่เรียกว่า Tax Haven ในอัตราที่แตกต่างกัน แต่ก็ถือว่าไม่น้อยเลยทีเดียว ส่วนใหญ่เป็นประเทศในเขตที่ไม่ค่อยมีทรัพยากรเป็นของตัวเองด้วย เลยต้องการดึงดูดเงินให้มาลงทุนด้วยจึงมีการดึงดูดโดยจัดเก็บภาษีในอัตราต่ำ หรือ ไม่เก็บเลย เก็บแต่ค่าธรรมเนียมในการให้บริการเป็นรายได้ด้วยส่วนหนึ่ง
ทีนี้เราลองมาดูว่า Tax Haven มีที่ไหนในโลกนี้บ้าง
คาบสมุทรแคริเบี้ยน ได้แก่ บาฮามัส, เบอร์มิวด้า, เคย์แมน, ไอซ์แลนด์, บริติซ เวอร์จิ้น ไอส์แลนด์, ปานามา
ทะเลเมดิเตอร์เรเนี่ยน ได้แก่ ยิบบรอลต้า และไซปรัส
ยุโรป ได้แก่ เนเธอร์แลนด์, ลิกเตนสไตน์ แอนโดร่า ลักเซมเบิร์ก และ โมนาโก
แปซิฟิก ได้แก่ ฮ่องกง, แวนนัวตู, นาอูรู หรือแม้กระทั่ง มาเลเซีย ประเทศใก้ล ๆ ไทยก็มีเหมือนกัน ก็ที่เกาะลาบัว ไงหละครับ
วันนี้ผมมาทำงานที่เกาะกาลิมันตัน ประเทศอินโดนีเซีย อยากจะคุยเรื่องเกาะปลอดภาษีซะหน่อย เริ่มที่มาเลเซียก่อนเลยแหละกัน ถ้าดูตามแผนที่ เกาะลาบัว Labuan จะอยู่ใก้ล ๆ กับประเทศบรูไน เนื่องจากประเทศมาเลเซียต้องการกระตุ้นเศรษฐกิจของประเทศ ให้กระจายไปทางมาเลเซียตะวันออก (ดูตามแผนที่มาเลเซียแบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือส่วนที่อยู่ภาคใต้ของไทย กับฝั่งประเทศบรูไน ซึ่งพื้นที่ส่วนใหญ่จะเป็นป่า เศรษฐกิจไม่สู้ดีนัก) รัฐบาลก็เลยคิดว่าจะทำอย่างไรให้มีเงินลงทุนหมุนเวียนมาพื้นที่แถบนี้ ก็เลยตั้งเกาะลาบัวเป็นเขตสิทธิประโยชน์ทางภาษีพิเศษ ซึ่งจะให้สิทธิประโยชน์เฉพาะธุรกิจให้เช่าเพื่อการดำเนิน (Leasing)โดยมี option ให้เลือกว่าจะเสียภาษีในอัตรา 3% ของกำไรสุทธิ หรือเสียภาษีในอัตราคงที่ 20,000 ริงกิตต่อปี (ประมาณ 200,000 บาท)
ทำไมมาเลเซียจึงประกาศให้หมู่เกาะลาบัว เป็นเขตที่ให้สิทธิประโยชน์เฉพาะธุรกิจให้เช่าเพื่อการดำเนิน (Leasing) เพราะทะเลโดยรอบเกาะกว้างใหญ่ไพศาลมีแหล่งน้ำมันใต้ท้องทะเลมหาศาล มีบริษัทข้ามชาติเข้าให้บริการขุดเจาะน้ำมันมากมาย ซึ่งอุปกรณ์ที่นำมาใช้การขุดน้ำมัน จะต้องเช่ามาทั้งนั้น ไม่ว่าจะเป็นเรือขุดเจาะน้ำมัน หรืออุปกรณ์ชิ้นใหญ่ ๆ ประโยชน์ที่เกิดขึ้น ก็เป็นแบบ WIN-WIN เพราะผู้ประกอบการณ์ไม่ต้องเสียภาษีจากค่าเช่า มาเลเซียได้ประโยชน์จากที่บริษัทข้ามชาติเหล่านั้นเข้ามาเปิดบริษัท บนเกาะลาบัว ทำให้เกิดธุรกรรมทางการเงินมากมายบนเกาะนี้ สร้างงาน สร้างรายได้ และได้กระจายไปถึง รัฐซาราวัก-รัฐซาราวา ซึ่งผู้คนส่วนใหญ่มีรายได้น้อย ก็จะมีแหล่งงานใหม่ ๆ รองรับ ซึ่งผลประโยชน์ก็จะตกแก่ประชาชนของประเทศมาเลเซียโดยรวม
แต่สิ่งที่ผมกำลังเฝ้ารอ คือคำตัดสินของศาลไทยต่อกรณียึดทรัพย์ของตระกูลชินวัตร มูลค่า 76,000 ล้านบาท ประมาณปลายเดือนนี้ ซึ่งจะมีประเด็นที่ตระกูลชินวัตรไปการลงทุนที่หมู่เกาะบริติซ เวอร์จิ้น ซึ่งเป็นเกาะที่ให้สิทธิพิเศษทางภาษี Tax Haven เกี่ยวข้องด้วย คำวินิจฉัยของศาลจะเป็นเช่นไร จะต้องติดตามแบบห้ามกระพริบตา (แต่ขอแบบกระชับได้ไหมครับ ไม่ใช่อ่านวินิจฉัยเป็นชั่วโมง ๆ เหมือนกรณียุบพรรคไทยรักไทย สุดท้ายประชาชนก็งงว่า คำตัดสินคืออะไร)
Phiboon Buakhunngamcharoen
Group Financial Controller
Mermaid Drilling Ltd
BA, Yonok #5
MBA-Finance, NIDA Flex #4
EDP, Thammasat University
ขอบคุณสำหรับความรู้และประสบการณ์ที่แบ่งปันให้พวกเราชาวโยนกเสมอมา ศิษย์เก่าโยนกที่ประสบความสำเร็จในหน้าที่การงานหลายคนเหมือนเช่นพิบูลย์ พวกเราชาวโยนกภูมิใจ โดยเฉพาะอาจารย์ในสาขาบัญชีคงจะมีความสุขมากกว่าผมหลายเท่า มีโอกาสแวะมาลำปางบ้างนะ น้องๆ เขาคอยอยู่
เยี่ยมมากเพื่อนผม ถึงผมจะไม่ประสบความสำเร็จเหมือนคุณพิบูลย์ แต่อย่างน้อยผมก็คุยได้ว่าครั้งหนึ่งผมก็เคยนั่งเรียนกับท่านพิบูลย์ที่ “วิทยาลัยโยนก” รหัส 35 ชื่นชมและภูมิใจครับ …เชื่อมั่นและศรัทธา