การพัฒนากระบวนการเรียนการสอนแบบบูรณาการร่วมหลายรายวิชาในการฝึกปฏิบัติงาน

 

แนวคิดการพัฒนากระบวนการเรียนการสอนแบบบูรณาการร่วมหลายรายวิชา

                                         ผู้เขียน อาจารย์ธณกฤษ หมื่นก้อนแก้ว

                                                             พฤษภาคม 2562

การพัฒนากระบวนการเรียนการสอนแบบบูรณาการร่วมหลายรายวิชา เป็นแนวคิดการพัฒนาอย่างต่อเนื่องในการพัฒนาทักษะของนักศึกษาให้ตรงตามเป้าหมายของการจัดการเรียนการสอน อย่างมีคุณภาพ และมีผลลัพธ์ด้านการเรียนรู้ที่เหมาะสม โดยมีการนำกระบวนการจัดการความรู้เข้ามาเป็นเครื่องมือในการดำเนินงานร่วมกับการพัฒนา และนำองค์ความรู้ที่ได้มาปรับใช้ในการปฏิบัติ โดยการกำกับการฝึกปฏิบัติ ซึ่งอาจารย์ภายในคณะมีส่วนร่วมในการทำงาน ตามกระบวนการในแต่ละด้านตามบทบาทของรายวิชา ซึ่งผลลัพธ์ที่ได้นักศึกษาจะมีผลงานออกมาอย่างต่อเนื่องตามรูปแบบของกระบวนการ ตั้งแต่ชุดวิชาการศึกษาชุมชน การประเมินชุมชน การวินิจฉัยชุมชน การวิเคราะห์ปัญหาชุมชน การบริหารโครงการ และการพัฒนาโครงการเพื่อแก้ไขปัญหาชุมชน การดำเนินงานในลักษณะนี้จะช่วยให้นักศึกษา ได้เรียนรู้งานอย่างเป็นระบบและสามารถปรับปรุงและพัฒนาผลงานได้อย่างรวดเร็วและตรงตามเป้าหมายของการเรียนรู้

สำหรับการพัฒนากระบวนการเรียนการสอนแบบบูรณาการร่วมหลายรายวิชา ถูกนำมาใช้กับการฝึกปฏิบัติงานของนักศึกษาชั้นปีที่ 4 ในขั้นแรก เพื่อศึกษาผลลัพธ์และวิธีการดำเนินงาน เนื่องจากสามารถดำเนินงานได้อย่างต่อเนื่องในระยะเวลาสั้น ซึ่งสิ่งสำคัญที่ได้จากการประยุกต์ใช้ คือ สามารถบูรณาการองค์ความรู้แบบต่อเนื่องและเกิดผลงานที่เป็นระบบตามแผนบูรณาการที่จัดทำขึ้น โดยสามารถจัดทำเป็นชุดรายงานผลการฝึกปฏิบัติการระดับชุมชนเพียงฉบับเดียว ซึ่งผลลัพธ์ที่ได้จากการดำเนินงานทำให้ง่ายต่อการประเมินผลความสำเร็จของการบูรณาการจัดการเรียนการสอน อีกทั้งสามารถปรับปรุงกระบวนการจัดการเรียนการสอนให้มีคุณภาพได้อย่างต่อเนื่อง

 

       ขั้นตอนการพัฒนากระบวนการเรียนการสอนแบบบูรณาการร่วมหลายรายวิชาในการฝึกปฏิบัติงาน

ส่วนที่ 1 ข้อมูลพื้นฐานบริบทชุมชน

1.1 โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล

1.2 ข้อมูลระดับตำบล

1.3 ข้อมูลระดับหมู่บ้าน

ส่วนที่ 2 กระบวนการศึกษาชุมชนด้วยเครื่องมือ 7 ชิ้น

(กลุ่มวิชาส่งเสริมสุขภาพ และอนามัยชุมชน)

2.1 แผนที่เดินดิน

2.2 ผังเครือญาติ

2.3 โครงสร้างองค์กรชุมชน

2.4 ระบบสุขภาพ

2.5 ปฏิทินชุมชน

2.6 ประวัติศาสตร์ชุมชน

2.7 ประวัติชีวิตบุคคลที่น่าสนใจในชุมชน

ส่วนที่ 3 กระบวนการการวินิจฉัยชุมชน

(กลุ่มวิชาบริหารสาธารณสุข)

3.1 การวิเคราะห์ปัญหาด้วย SWOT Analysis & TOWS Matrix

3.2 การจัดลำดับความสำคัญของปัญหา

3.3 การวางแผนกลยุทธ์และแผนงาน

ส่วนที่ 4 การดำเนินงานโครงการในชุมชน

(กลุ่มวิชาป้องกันควบคุมโรค ระบาดวิทยา สถิติและการวิจัย)

4.1 ชื่อโครงการ

4.2 หลักการและเหตุผล

4.3 วัตถุประสงค์

4.4 กลุ่มเป้าหมาย

– เชิงปริมาณ

– เชิงคุณภาพ

4.5 วิธีการดำเนินงาน

4.6 ผู้รับผิดชอบโครงการ

4.7 งบประมาณ

4.8 สถานที่ดำเนินการ

4.9 ระยะเวลาดำเนินการ

4.10 ผลประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ

4.11 ตัวชี้วัดความสำเร็จของโครงการ

ส่วนที่ 5 การประเมินผลสำเร็จของโครงการ

5.1 ชื่อโครงการ

5.2 ผู้เข้าร่วมโครงการ

5.3 ผู้รับผิดชอบโครงการ

5.4 งบประมาณ

5.5 สถานที่ดำเนินการ

5.6 ระยะเวลาดำเนินการ

5.7 ผลการดำเนินโครงการ

5.8 ประโยชน์ที่ได้รับ

5.9 ตัวชี้วัดความสำเร็จของโครงการ

– เป้าหมายเชิงปริมาณ

– เป้าหมายเชิงคุณภาพ

5.10 ภาคผนวก

 

       แนวทางการฝึกปฏิบัติการศึกษา การวินิจฉัย และการแก้ไขปัญหาชุมชนจากการพัฒนากระบวนการเรียนการสอนแบบบูรณาการร่วมหลายรายวิชา

ลำดับ	กิจกรรมการฝึกปฏิบัติ	ชุดรายวิชาที่บูรณาการ
1	นักศึกษาศึกษา ศึกษาข้อมูลบริบทของชุมชนในพื้นที่รับผิดชอบของหน่วยงานฝึกปฏิบัติ โดยขอรับคำแนะนำจากอาจารย์พี่เลี้ยง	กลุ่มวิชาส่งเสริมสุขภาพ และอนามัยชุมชน
2	ศึกษาชุมชนเป้าหมายโดยใช้เครื่องมือ 7 ชิ้น พร้อมทั้งจัดทำสื่อนำเสนอชุมชนที่ได้ทำการศึกษา ทั้งนี้ให้ขอรับคำแนะนำจากอาจารย์พี่เลี้ยง	กลุ่มวิชาส่งเสริมสุขภาพ และอนามัยชุมชน
3	การวินิจฉัยชุมชน โดยใช้กระบวนการ SWOT Analysis & TOWS Matrix พร้อมทั้งวางแผนกลยุทธ และแผนงานสำหรับการแก้ไขปัญหาในชุมชน	กลุ่มวิชาบริหารสาธารณสุข
4	จัดทำโครงการในการแก้ไขปัญหาในชุมชน 1 โครงการ	กลุ่มวิชาป้องกันควบคุมโรค ระบาดวิทยา สถิติและการวิจัย
5	ประเมินผลความสำเร็จของโครงการ พร้อมทั้งถ่ายทอดแนวทางการแก้ไขปัญหาที่ได้จากการดำเนินโครงการให้แก่ชุมชน	กลุ่มวิชาป้องกันควบคุมโรค ระบาดวิทยา สถิติและการวิจัย