วันนี้ขอเสนอคำว่า “ความยุติธรรม” (มีใครเกิดทันรายการภาษาไทยวันละคำบ้างหนอ….บ่งบอกอายุเล็กน้อยนะคะ) ……………………………. “ ความยุติธรรม ” เป็นคำที่ให้คำนิยามได้ยากที่สุดคำหนึ่งในทุก ๆ ภาษา เชื่อได้ว่าความยุติธรรมของแต่ละบุคคลคงแตกต่างกันไป เช่น เจ้าหนี้ มองความความยุติธรรม คือ การที่ลูกหนี้ชำระหนี้ให้ครบถ้วน ลูกหนี้ มองความยุติธรรม คือ เจ้าหนี้ควรคิดดอกเบี้ยให้น้อยลง หรือผ่อนชำระหนี้ให้บ้าง โจทก์ มองว่าความยุติธรรม คือ ศาลพิพากษาให้ชนะคดี จำเลยมองว่า ความยุติธรรมคือ ศาลยกฟ้องตนเอง ………………………. แล้วความจริง ” ความยุติธรรม” คืออะไร ตามพจนานุกรมฉบับบัณฑิตยสถานให้คำนิยามคำว่า “ ยุติธรรม ” ว่าคือ ความเที่ยงธรรม ความชอบธรรม ความชอบด้วยเหตุผล ซึ่งความยุติธรรม เป็นสิ่งหนึ่งที่นักกฎหมายทุกคนต้องคำนึงถึง เพราะเป็นหน้าหนึ่งของนักกฎหมายที่ต้องผดุงความยุติธรรรม(ดูเป็นหนังจีนมากมาย) ยังไม่พอต้องมีความ “เที่ยงธรรม” ด้วย เอาแล้วคะ…. แล้วความเที่ยงธรรมหล่ะ คืออะไร คำว่า “ เที่ยงธรรม ” มีความหมายว่า “ ตั้งตรงด้วยความเป็นธรรม ” แล้วมันหมายความว่าอะไร …………………………….. เอาเป็นว่า อ.กิ๊ก ค้นหาจาก พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน มีคำที่เกี่ยวข้องกับเรื่องนี้ได้ดังนี้ “ คุณ ” หมายความว่า ความดีที่มีประจำอยู่ “ ธรรม ” หมายความว่า คุณความดี ความถูกต้อง “ คุณธรรม ” หมายความว่า สภาพคุณงามความดี “ จริยะ ” หมายความว่า ความประพฤติ กริยาที่ควรประพฤติ “ ธรรมจริยา ” หมายความว่า การประพฤติเป็นธรรม การประพฤติถูกธรรม “ จริยธรรมา ” หมายความว่า ธรรมที่เป็นข้อประพฤติปฏิบัติ “ จริยธรรมในวิชาชีพกฎหมาย ” หมายความว่า ข้อที่ผู้ประกอบอาชีพในทางกฎหมายความประพฤติและปฏิบัติ …………………………………. ซึ่งในเรื่องนี้ ศาสตราจารย์ธานินทร์ กรัยวิเชียร องคมนตรี ซึ่งในวงการกฎหมายยอมรับและนับถือกันว่า ท่านเป็นผู้รอบรู้และเป็นแบบอย่างในเรื่องคุณธรรมและจริยธรรมในทางกฎหมาย ได้ให้ความหมายในเรื่องจริยธรรมของนักกฎหมายไว้ว่า “ จริยธรรมของนักกฎหมายเป็นหลักเกณฑ์ที่ว่าด้วยเรื่องการปฏิบัติหน้าที่ในวิชาชีพของนักกฎหมายที่ดีประการหนึ่ง และอีกประการหนึ่ง คือ การดำรงตนในสังคมอย่างนักกฎหมายที่ดี ” …………………………………….. เพราะฉะนั้น ใครที่คิดอยากเรียนกฎหมาย ต้องเข้าใจคำนี้ให้ดีนะคะ เพราะเป็นสิ่งที่นักกฎหมายพึงมี พึงปฏิบัติ ต้องพยายามทำให้ความยุติธรรมตามตัวบทกฎหมาย เข้าใกล้ความยุติธรรมตามความเป็นจริงให้มากที่สุด ……………………………………………………… มาร่วมแบ่งปันประสบการณ์ การสร้างความยุติธรรมให้กับสังคมนี้ ด้วยกันนะคะ
บทความโดย อ.คนึงสุข นันทชมภู
